Hieronder gaan wij nader in op de uitwerking van de collegeproducten.
Sociale basisondersteuning
Welzijn is de mate waarin het in lichamelijk, geestelijk en sociaal opzicht goed gaat met mensen of gemeenschappen. Welzijn of geluk kunnen wij niet ‘afdwingen’. Wat we wel kunnen, is zorgen voor een aantal randvoorwaarden. We maken hierbij onderscheid tussen de ondersteuning van individuele inwoners of van groepen inwoners.
Zorg voor elkaar: maatschappelijke participatie
De gemeente richt zich niet alleen op individuele ondersteuning van inwoners ‘om mee te doen’ maar ook op ondersteuning en facilitering van groepen inwoners. Deze zorg voor elkaar noemen wij maatschappelijke participatie. Dit doen we onder andere door het bieden van bewonersondersteuning (opbouw-, jongeren- en ouderenwerk), het faciliteren van (zorg)vrijwilligers, het faciliteren van plekken om elkaar te ontmoeten (zoals de Huizen van de Wijk), het ontplooien van gezamenlijke activiteiten en het faciliteren van het verenigingsleven.
Buurtteams
Vanaf 2018 zetten we sterk in op een meer integrale uitvoering van onze ambitie in de sociale structuurvisie. Algemene voorzieningen worden nog onvoldoende benut; we zien echter kansen om deze voorzieningen te versterken zodat minder maatwerk nodig is. Onze partners hebben de handen ineen geslagen om uitvoering te geven aan deze ambitie. Zij hebben hun activiteiten vanaf 2018 gebundeld in buurtteams. Medewerkers van bewonersondersteuning, jongerencoaching, algemeen maatschappelijk werk, Informatie & Advies, mantelzorgondersteuning, vrijwilligerszorg, de vrijwilligerscentrale en cliëntondersteuning werken samen in deze buurtteams. De buurtteams zijn aanwezig in de Venlose buurten en dorpen en bieden hun ondersteuning laagdrempelig aan.
Gemeenschapsaccommodaties
In de tweede helft van 2018 hebben wij een begin gemaakt met de evaluatie van het accommodatiebeleid. Bij deze evaluatie besteden wij ook aandacht aan de Huizen van de Wijk. De evaluatie wordt in de eerste helft van 2019 afgerond.
Huizen van de Wijk
In de Huizen van de Wijk worden activiteiten in het kader van de Open inloop georganiseerd, wordt Informatie & Advies gegeven en worden sociale wijkteams en buurtteams ondergebracht. Bij de evaluatie van het accommodatiebeleid worden ook de Huizen van de Wijk betrokken.
Informatie & Advies (I&A)
Informatie & Advies binnen de Huizen van de Wijk is een laagdrempelig en onafhankelijk informatiepunt voor informatie en advies op het gebied van wonen, werken, inkomen, opvoeding, veiligheid, ondersteuning en zorg en welzijn. Maar I&A is veel meer: I&A vervult een spilfunctie in de Huizen van de Wijk.
De veranderingen in de toegang die we hebben doorgevoerd, vragen een verbreding van I&A. Zij dienen namelijk de eerste vragen in een wijk op te vangen zodat de druk op de sociale wijkteams kan worden verlaagd. De vrijwilligers van I&A zijn hiervoor voldoende toegerust.
Open inloop
Een belangrijke andere algemene voorziening is de open inloop. Een laagdrempelige vorm van dagbesteding die wordt georganiseerd in de Huizen van de Wijk. De vraag en de behoefte van de wijkbewoners zijn leidend voor de activiteiten in de open inloop. Daarbij wordt een verbinding gelegd met bestaande wijkactiviteiten en met de buurtteams. Voor de begeleiding van de dagbesteding wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van vrijwilligers.
Wij vragen aanbieders van de open inloop om intensief te gaan samenwerken met de aanbieders van de overige algemene voorzieningen. Hierdoor kunnen wij inwoners een integraal aanbod van algemene voorzieningen bieden in de wijken waarbij wij optimaal gebruik maken van de expertise van deze aanbieders. Uiteindelijk leidt dit tot het inzetten van minder maatwerk omdat de algemene voorzieningen passend zijn. Ook hier passen we de methodiek van prestatiedenken toe.
Naast de open inloop is KanDoen een belangrijke voorziening voor het bevorderen van arbeidsparticipatie en arbeidsmatige dagbesteding in, en met de wijk. In 2019 zetten we verder in op het ontwikkelen van de medewerkers en deelnemers. We doen dat door te investeren in groepscoaching en in het bieden van de benodigde faciliteiten. Ook zetten wij in op de verdere betrokkenheid van wijkbewoners bij KanDoen en het vergroten van de zichtbaarheid van KanDoen in de wijk.
Van SAM-fonds naar buurtbudgetten
Vanuit het SAM-fonds worden leefbaarheidsinitiatieven ondersteund via subsidies aan inwoners. Jaarlijks ontvangen circa 130 initiatieven een financiële bijdrage uit het SAM-fonds. In 2018 hebben wij een pilot uitgevoerd voor de wijk Vastenavondkamp om ervaring op te doen met een zogenoemd wijkbudget. Op basis van de ervaringen die zijn opgedaan met het werken met een wijkbudget in Vastenavondkamp, wordt voor 2019 en verder een voorstel opgesteld hoe het werken met wijkbudgetten verder kan worden ‘uitgerold’.
Regionale taken
Naast haar lokale verantwoordelijkheid en taken heeft de gemeente Venlo ook een regionale taak: het bieden van passende zorg en ondersteuning op het gebied van beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Op beschermd wonen gaan wij onder het betreffende thema nader in.
Op basis van huidige inzichten wordt met ingang van 2021, gelijktijdig met een wijziging van de Wet langdurige zorg, een nieuw verdeelmodel Wmo voor begeleiding, beschermd wonen en maatschappelijke opvang ingevoerd. Dit betekent dat de middelen die voor de uitvoering van deze taken beschikbaar worden gesteld, worden gedecentraliseerd naar de individuele gemeenten. De rol en verantwoordelijkheid van Venlo (centrumgemeente) komt te vervallen. Tot en met het moment van de doordecentralisatie blijft de gemeente Venlo verantwoordelijk voor de uitvoering van deze taken.
De gemeenten in Noord- en Midden-Limburg hebben afgesproken dat zij de taken zoveel mogelijk willen inbedden in de lokale voorzieningenstructuur. Daar waar sprake zal zijn van regionale samenwerking, zal dit op de schaal van Midden-Limburg en op de schaal van Noord-Limburg zijn. In 2019 start op Noord-Limburgse schaal een project om de voorbereidingen hiervoor te treffen.
Zorg en Veiligheidshuis
In het ZVH werkt één integraal regionaal team dat onafhankelijk beoordeelt wat passende zorg en ondersteuning voor kwetsbare inwoners is op het gebied van maatschappelijke opvang en beschermd wonen. Daar waar deze inwoners weer een stap kunnen zetten naar actief ‘aanhaken en meedoen’, wordt nauw samengewerkt met het wijkteam+. In 2019 verbeteren wij de verbinding tussen het regionale team in het ZVH, het team werk en inkomen en de lokale toegang tot zorg om de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis in de wijk te faciliteren. In het kader van de doordecentralisatie wordt nader onderzocht welke regionale zorgtaken na de doordecentralisatie nog in, en door het ZVH voor gemeenten in Noord-Limburg worden uitgevoerd. Verder blijven de samenwerking met Veilig Thuis en de toekomstige organisatievorm en aansturing van het ZVH belangrijke aandachtspunten.
Preventie (Openbare) Geestelijke Gezondheidszorg en Bemoeizorg
Preventie (O)GGZ en bemoeizorg maken onderdeel uit van de Regiovisie bijzondere doelgroepen Noord- en Midden-Limburg. Zij vormen samen met de overige algemene voorzieningen en maatwerkdiensten een dekkend aanbod aan zorg en ondersteuning voor inwoners van Noord- en Midden-Limburg. Hierbij wordt ook de verbinding met het onderwijs, de veiligheidsketen en de woningcorporaties gezocht. Vanuit de beoogde ambitie om ook kwetsbare inwoners langer zelfstandig te laten wonen, wordt de inzet van deze zorg en ondersteuning steeds belangrijker. Vanuit het oogpunt van preventie ligt hier een directe relatie met de gezondheid van burgers.
Sluitende aanpak personen met verward gedrag
Met ingang van 1 oktober 2018 dienen alle gemeenten een plan te hebben voor een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag. De Noord-Limburgse gemeenten hebben afgesproken dat samengewerkt wordt bij de totstandkoming van een dergelijke aanpak. Hierbij is het uitgangspunt dat de aanpak zo lokaal als mogelijk wordt ingevuld. Daar waar voor een initiatief of maatregel een bepaalde schaalgrootte noodzakelijk is, worden regionale, provinciale of zelfs landelijke afspraken gemaakt.
Ook is in samenwerking met Midden-Limburg vanaf 1 april 2018 de pilot ‘passend vervoer’ gestart. Voor het kunnen aanstellen van een projectleider integrale aanpak personen met verward gedrag voor Noord-Limburg en een projectleider Passend vervoer is subsidie verworven via ZonMw. Vervolgaanvragen voor subsidie zijn in voorbereiding.
Maatschappelijke opvang
In 2019 monitoren en evalueren wij de effecten van de nieuwe aanpak maatschappelijke opvang die in 2018 is gestart. De resultaten en de opgedane ervaringen nemen we mee bij de doorontwikkeling van het brede integrale aanbod aan (algemene) voorzieningen. Dit doen we in samenhang met de aanpak voor personen met verward gedrag en hierbij zoeken we actief de verbinding tussen zorg & ondersteuning en werk & inkomen.
Beschermd wonen
De gemeente Venlo is als centrumgemeente verantwoordelijk voor de toegang tot, en het bieden van de maatwerkvoorziening ‘beschermd wonen’. Wij bieden deze maatwerkvoorziening aan inwoners in Noord- en Midden-Limburg, met uitzondering van de gemeenten Mook en Middelaar en Gennep. Deze gemeenten zijn aangesloten bij de regio Nijmegen. Gennep zal na de decentralisatie van de middelen voor beschermd wonen de samenwerking zoeken met de regio Noord-Limburg.
Beschermd wonen is begeleiding van cliënten vanuit een intramurale woonvoorziening met 24-uurs aanwezigheid van ondersteuning en begeleiding en toezicht door professionals in de directe omgeving. Een inwoner met beschermd thuis woont zelfstandig en ontvangt planbare en niet planbare zorg en ondersteuning, veelal in zijn eigen woning. Er wordt 24-uurs bereikbaarheid en beschikbaarheid geboden door een professional in de nabijheid.
De toegang tot beschermd wonen wordt verzorgd door het Zorg en Veiligheidshuis. Bij het thema ‘sociale basisondersteuning’ zijn wij hierop al nader ingegaan.
In de inleiding hebben wij aangegeven dat wij voor een viertal aanbestedingen gebruik hebben gemaakt van de methodiek van prestatiedenken. Dit geldt ook voor de maatwerkdiensten beschermd wonen en beschermd thuis. Nadat wij de methodiek van prestatiedenken in 2018 hebben geïmplementeerd, hebben wij op basis van de eerste ervaringen ingezet op een verdere doorstroom van beschermd wonen naar beschermd thuis. Hiervoor is echter ook een adequate begeleiding (individueel) van de betreffende inwoners een belangrijke randvoorwaarde. Samen met aanbieders beschermd wonen en begeleiding individueel wordt hier nadrukkelijk op ingezet.
Een ander aandachtspunt is de relatie met de woningbouwcorporaties. Deze is verstevigd en dit heeft geresulteerd in het feit dat de doorstroom beschermd wonen is opgenomen in de prestatieafspraken 2018 en verder. Wij lijnen het proces verder uit voor het matchen van vraag en aanbod.
In 2018 is al stevig geïnvesteerd in het relatiemanagement en het versterken van de relatie met de aanbieders. Ook in 2019 wordt hierop verder ingezet. Een belangrijk element in het relatiemanagement zijn de periodieke voortgangsgesprekken. Om deze gesprekken goed te kunnen voeren, hebben wij de monitoring van beschermd wonen verder verbeterd omdat we ook willen kunnen meten of we de verwachte transformatie c.q. verschuiving van beschermd wonen naar beschermd thuis realiseren.
De gemeente Venlo koopt voor 2019 plekken beschermd wonen in (Zorg In Natura). Ook blijft de mogelijkheid van een PGB beschikbaar. Er wordt beleid ontwikkeld om een PGB beschermd wonen zoveel mogelijk te beperken tot inwoners met een zeer specifieke zorgvraag. Ook worden zowel nieuwe als bestaande plekken intensief getoetst op kwaliteit van zorg en ondersteuning en vindt er een toetsing plaats op het rechtmatig inzetten van het beschikbaar gestelde budget.
In de komende periode gaan wij samen met een vertegenwoordiging van de regiogemeenten en aanbieders op zoek naar manieren om de maatwerkvoorzieningen beschermd wonen en beschermd thuis beter te laten aansluiten op de behoeften van inwoners die van deze voorziening gebruik maken. Daarbij zetten wij vooral in op het tijdelijk gebruik van deze voorziening en een soepele overgang naar lichtere vormen van ondersteuning. Deze voorstellen tot transformatie en innovatie zijn ook onderwerp van gesprek met de aanbieders.
Tenslotte zullen wij in 2019 samen met de regiogemeenten in Noord-Limburg werken aan het opstellen van een plan van aanpak voor het borgen van de voorziening beschermd wonen en beschermd thuis voor de periode na de doordecentralisatie.
Sociale wijkteams
Er zijn verschillende toegangen voor ondersteuningsvragen, namelijk:
- MID-Office: vaak het eerste contactmoment van een inwoner met een ondersteuningsvraag met de gemeente Venlo;
- Sociale wijkteams: verantwoordelijk voor vraagverheldering, formuleren van de doelstellingen in het leefzorgplan en het voeren van regie op de uitvoering van het leefzorgplan;
- Zorg en Veiligheidshuis (ZVH): de toegang tot beschermd wonen en maatschappelijke opvang.
MID-Office
Een medewerker van de MID-Office heeft vaak het eerste contact met een inwoner met een ondersteuningsvraag. Dit eerste contact is buitengewoon belangrijk: de inwoner wil zijn ‘verhaal’ niet meerdere keren moeten vertellen. De medewerker van de MID-Office dient dus al een eerste vorm van vraagverheldering uit te voeren en kan de inwoner mogelijk ‘terug’ verwijzen naar een algemene voorziening in de eigen omgeving. Hiervoor dienen medewerkers van de MID-Office een goed inzicht te hebben in alle mogelijkheden van algemene ondersteuning in de verschillende wijken. Verder kan de medewerker de inwoner goed voorbereiden op een eventueel keukentafelgesprek zodat dit gesprek zo effectief en efficiënt mogelijk, voor de inwoner en het lid van het sociale wijkteam, kan worden gevoerd. Er wordt daarnaast ook nadrukkelijk verder geïnvesteerd in de samenwerking tussen de MID-Office en de sociale wijkteams.
Sociale wijkteams
In 2019 zetten wij verder in op het optimaliseren van de integrale toegang tot zorg en ondersteuning. Bij de optimalisatie van de sociale wijkteams speelt ook de doorontwikkeling van de MID-Office een belangrijke rol. Hierbij leggen wij de focus op de volgende activiteiten:
- Het bewaken van de zuivere rol en kerntaken van de sociale wijkteams:
- vraagverheldering van de ondersteuningsvraag in de vorm van een keukentafelgesprek;
- het duidelijk formuleren van de doelstellingen die in een bepaalde periode moeten worden bereikt door het inzetten van een maatwerkvoorziening;
- het voeren van regie op het bereiken van de doelstellingen die zijn vastgelegd in het leefzorgplan;
- het invullen van de relatie met verwijzers en contactpersoon van vindplaatsen zoals scholen;
- Samen met het domein werk en inkomen gaan we het werkterrein van het sociale wijkteam verbreden om uiteindelijk te komen tot een echte integrale toegang. Dit doen we met name vanuit de wetenschap dat inkomens- en/of schuldenproblematiek de oorzaak kunnen zijn van andere zwaardere problemen. Hier wordt een directe relatie gelegd met het nieuwe integrale armoedebeleid dat in ontwikkeling is. Een belangrijk aandachtspunt bij het realiseren van een integrale toegang is het gegeven dat er vanuit het oogpunt van privacy en gegevensdeling een aantal aangescherpte wettelijke kaders is ingesteld. In 2018 is hierom een zogenoemd Privacy Impact Assessment (PIA) uitgevoerd. Op basis van de aanbevelingen uit dit PIA, verkennen we de voorwaarden waaronder wij de integrale toegang gaan optimaliseren;
- Voor de complexe casuïstiek hebben we een stedelijk wijkteam+ ingericht. Dit team wordt ook ingezet om specialistische kennis in te zetten ten behoeve van de reguliere wijkteams. Hierbij geldt opschalen indien noodzakelijk, afschalen indien mogelijk. Op basis van de ervaringen uit 2018 worden eventuele (proces)optimalisaties doorgevoerd.
Maatwerkvoorzieningen Wmo
In de inleiding is nader ingegaan op de methodiek van prestatiedenken. Als gevolg van de implementatie van deze methodiek, wordt door de gemeente nog maar een beperkt aantal maatwerkdiensten ingekocht op basis van een individuele indicatie (zogenoemde p x q). Dit geldt bijvoorbeeld nog wel voor de woningaanpassingen en hulp bij het huishouden.
Woningaanpassingen
In 2018 hebben wij het integrale proces van de woningaanpassingen (van aanvraag tot en met onderhoud) in kaart gebracht. Wij hebben dit gedaan in samenhang met de noodzakelijke (bouw)vergunningverlening voor een woningaanpassing. Op basis van de analyse is een aantal procesoptimalisaties doorgevoerd. Hierbij is het ook van belang om de MID-Office en de sociale wijkteams te betrekken bij de implementatie van deze optimalisaties. Verder is het belangrijk om de wijzigingen die zijn voorgesteld, te borgen in de prestatieafspraken met de woningcorporaties.
Hulp bij het huishouden
In 2018 hebben we onderzoek verricht naar de mogelijkheden om hulp bij het huishouden te organiseren in de vorm van een algemene voorziening. Op basis van het uitgevoerde onderzoek hebben wij moeten constateren dat een algemene voorziening hulp bij het huishouden niet leidt tot besparingen. Wat ook op basis van het onderzoek kon worden geconstateerd, is dat de gemeente Venlo ten opzichte van andere gemeenten in de regio c.q. provincie, relatief meer cliënten kent die een maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden hebben. Hierdoor zullen wij met name bij nieuwe instroom strikt kijken of een maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden een noodzakelijke passende ondersteuning is op de ondersteuningsvraag (op basis van de trap van oplossingen).
Tot slot zijn we in 2018 geconfronteerd met een hoger uurtarief voor hulp bij het huishouden als gevolg van een algemeen verbindend verklaarde CAO (vanaf mei 2018) en het voldoen aan de Algemene maatregel van Bestuur ‘reële prijzen in de Wmo’. Dit werkt ook door in de kosten van 2019 en verder voor deze maatwerkvoorziening.
Begeleiding individueel
Voor de inkoop van de maatwerkvoorziening begeleiding individueel is voor 2018 en 2019 gebruik gemaakt van de methodiek van prestatiedenken. Met 19 aanbieders hebben we een dekkend aanbod kunnen realiseren. In 2019 willen we verkennen of (delen van) van deze maatwerkvoorziening kunnen worden georganiseerd in de vorm van een voorliggende algemene voorziening. Mogelijk in afstemming met of aansluiting op het algemeen maatschappelijk werk. Ook willen we met aanbieders onderzoeken of bepaalde ondersteuningsvragen die geregeld voorkomen, met een algemene voorziening kunnen worden opgelost. En het liefst met zoveel mogelijk inzet en betrokkenheid van bewoners/vrijwilligers uit de betreffende wijk. We denken hierbij met name aan ondersteuningsvragen van ouderen waarvoor op dit moment nog de maatwerkvoorziening begeleiding individueel wordt ingezet. Hiermee kunnen we weer een stap zetten in richting van de beoogde transformatie.
Verder willen we in 2019 onze inspanningen richten op het borgen van een soepele overgang van jongeren van 18- naar 18+. Hiervoor zoeken wij naar mogelijkheden bij aanbieders die worden ingezet bij het gedurende langere tijd bieden van begeleiding individueel.
Ook is het van belang om de randvoorwaarden in te vullen voor de doorstroom van beschermd wonen naar beschermd thuis. Een dekkend aanbod van begeleiding individueel is één van deze randvoorwaarden. Een dekkend aanbod inhoudelijk, en in de tijd daar er in dit geval ook sprake is van niet planbare zorg.
In de afgelopen periode hebben we in de praktijk mogelijkheden gezien om een meer integraal aanbod van ondersteuning te realiseren binnen het domein hulp bij het huishouden, persoonlijke verzorging en verpleging en begeleiding individueel. Juist daar waar inwoners verschillende van deze vormen van ondersteuning nodig hebben, kan dit mogelijk door aanbieders gezamenlijk efficiënter en effectiever worden georganiseerd. Hiervoor gaan we een verkenning uitvoeren samen met de betrokken aanbieders, het zorgkantoor en zorgverzekeraar VGZ.
Maatwerkvoorzieningen jeugd
De maatwerkdiensten Jeugd zijn voor het grootste gedeelte met behulp van de methodiek prestatiedenken aanbesteed voor 2018 en 2019. Op basis van een eerste interne evaluatie en analyse van de resultaten van deze nieuwe methodiek van aanbesteden, hebben wij voor 2019 een aantal optimalisaties doorgevoerd.
Naast de maatwerkdiensten Jeugd wordt een deel van de jeugdhulp regionaal georganiseerd en ingekocht via de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling sociaal domein (MGR). Bijvoorbeeld jeugdbescherming, jeugdreclassering, jeugdzorg+, crisishulpverlening en integrale vroeghulp. De kosten voor deze jeugdhulp worden op basis van een verdeelsleutel door de zeven Noord-Limburgse gemeenten betaald.
Op regionaal niveau werken we met de overige gemeenten ook aan de doorontwikkeling van de toegang voor crisissituaties. We willen de pedagogische en psychiatrische crisishulp voor jeugdigen op een meer logische, effectieve en efficiënte manier vormgeven. Daarnaast zetten we gezamenlijk in op de samenwerking met de zogenoemde gecertificeerde instellingen. We willen samen met deze instellingen op basis van concrete actiepunten uit een gezamenlijke werkagenda uiteindelijk komen tot de beoogde transformatie. Ook werken we aan de normalisatie van de Jeugdzorg+ waarin de komende jaren het aantal bedden wordt afgebouwd.
In de Jeugdwet is opgenomen dat pleegzorg in principe stopt wanneer een jeugdige 18 jaar wordt. In de praktijk blijkt dat dit vaak te vroeg is. Daarom zijn regels rondom pleegzorg vanaf 1 juli 2018 gewijzigd. Pleegkinderen kunnen nu standaard totdat zij 21 jaar zijn in hun pleeggezin blijven indien zij en hun pleegouders dit wensen. Hiervoor zullen wij aanvullende afspraken met de pleegzorgaanbieders maken.
Op basis van de landelijke evaluatie van de Jeugdwet is geconstateerd dat er weliswaar een goede beweging is ingezet maar dat deze nog extra aandacht verdient. Daarom start het landelijke actieprogramma Zorg voor de Jeugd. In het kader van dit programma is een transformatiefonds in het leven geroepen. Wij zullen hierop als regio een beroep doen en daarvoor wordt een regionaal actieprogramma opgesteld. In dit actieprogramma geven we aan hoe we de beoogde transformatie een extra impuls willen geven.
Daarnaast is er een landelijk fonds voor tekortgemeenten. Op dit fonds kunnen gemeenten, die kampen met tekorten uit 2016 en 2017 bij de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet, een beroep doen. Landelijk is hiervoor € 200 miljoen beschikbaar. In 2018 hebben wij een aanvraag voor dit fonds ingediend.
Relatiemanagement
Voor een succesvolle implementatie en het doorontwikkelen van de inzet van de methodiek prestatiedenken is relatiemanagement van cruciaal belang. De relatiemanager is verantwoordelijk voor het regisseren van de relatie binnen het kader van het contract en de nadere afspraken met de gecontracteerde aanbieder. Naast de relaties met de gecontracteerde aanbieders, zijn er nog andere relaties die moeten worden onderhouden en worden versterkt, bijvoorbeeld de relaties met huisartsen, overige verwijzers en scholen.
Ook zorgverzekeraar VGZ is een belangrijke relatie.
Toezicht en handhaving en aanpak fraude
In 2018 hebben de 7 gemeenten in Noord-Limburg opnieuw een samenwerkingsovereenkomst gesloten om gezamenlijk invulling te geven aan de functie van regionaal toezichthouder Wmo. De gemeente Venlo verzorgt de uitvoering van deze functie en de regionaal toezichthouder is in dienst bij de gemeente Venlo. Deze ambtenaar houdt toezicht op de kwaliteit van de Wmo-voorziening. Hij heeft zowel een proactieve als een reactieve rol. Hij kan uit eigen beweging een onderzoek instellen naar de kwaliteit van een voorziening en hij reageert op meldingen van aanbieders, burgers en professionals (waaronder geweldsincidenten en calamiteiten).
Daarnaast is er in 2018 een regionale aanpak ontwikkeld die is gericht op het voorkomen van onrechtmatigheden en bestrijding van fraude binnen de Wmo en de Jeugdwet. Met deze aanpak wordt aangehaakt op de bestaande aanpak vanuit de Participatiewet; de zogenoemde sociale recherche. De nieuwe functie sociale recherche Wmo/Jeugdwet wordt door gemeente Venlo voor de 7 regiogemeenten Noord-Limburg uitgevoerd. Daarmee geven wij ook invulling aan een integrale aanpak van de toetsing op kwaliteit en de toetsing op rechtmatigheid en bestrijding van fraude. De verbinding tussen de toezichthouder en de sociale recherche levert daarbij nadrukkelijk meerwaarde op.
Met de aanpak beogen we een effectieve en efficiënte inzet van middelen. We willen voorzieningen van de afgesproken kwaliteit en een rechtmatige besteding van middelen voor zorg en ondersteuning. We zoeken hierbij ook aansluiting bij een landelijk gegevensknooppunt Zorgfraude.
Gezondheid
Het versterken van de positieve gezondheid van onze inwoners
Op grond van de Wet publieke gezondheid (WPG) moet iedere gemeente een lokaal gezondheidsbeleid vaststellen. De nota Lokaal gezondheidsbeleid 2017-2020 ‘Vitaal Venlo’ is op 29 maart 2017 unaniem vastgesteld door de gemeenteraad. Hoofddoel is het creëren van de juiste voorwaarden voor een gezonde(re) bevolking en een fysieke en sociale omgeving die gezondere keuzes gemakkelijker maakt. Daarmee geeft dit beleid invulling aan de trede ‘preventie’ in het sociale domein. In de nota zijn drie speerpunten voor zowel jeugd als voor ouderen vastgelegd, waaronder overgewicht, bewegen, eenzaamheid en dementie. Het beleid is in 2018 nader uitgewerkt op basis van vier centrale uitgangspunten en dit beleid wordt in 2019 verder uitgevoerd.
Positieve gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (Huber, 2012). Met de term positieve gezondheid wordt de kracht van mensen benadrukt en ligt minder de focus op het afwezig zijn van ziekte. Gezondheid wordt hiermee niet enkel in fysieke of psychische zin benaderd, maar in termen van veerkracht, dagelijks functioneren en participatie. Er is immers een positieve kruisbestuiving tussen het hebben van werk/dagbesteding en fysieke en mentale gezondheid. Zodoende draagt het versterken van gezondheid in belangrijke mate bij aan wijkgerichte armoedeproblematiek.
De GGD is namens de gemeente een belangrijke advies- en uitvoeringspartner voor het lokale gezondheidsbeleid. Daarnaast voert de GGD Limburg-Noord het grootste deel van de wettelijk verplichte basistaken op het gebied van publieke gezondheid uit voor gemeenten: reguliere contactmomenten in de jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus), gezondheidsbevordering in samenwerking met het onderwijs, infectieziektebestrijding, preventieve ouderenzorg en (geneeskundige) hulp bij ongevallen en rampen. Per 2019 worden gemeenten tevens verantwoordelijk voor het rijksvaccinatieprogramma. De GGD blijft de uitvoering doen, maar wordt per 2019 via de gemeentelijke bijdrage hiervoor gefinancierd en niet meer rechtstreeks vanuit het rijk.
Preventie voor volwassenen & ouderen
In het kader van de vergrijzing en de stijgende trend van (chronische) ziekten en aandoeningen werken we actief aan het zelfredzaam houden van volwassen en met name ouderen. Ondersteuning bij, en mantelzorg voor, mensen met dementie en ouderdomsdepressie zijn daarbij belangrijke aspecten. Dit gebeurt onder meer via de recent ingezette beweging naar een ‘dementievriendelijke gemeenschap’. Diverse projecten gericht op beweegstimulering en gezonde voeding dragen ook bij aan het versterken van de eigen regie en beperken daarmee de maatschappelijke zorglasten. In 2019 zullen we een lokale aanpak ontwikkelen op het thema ‘eenzaamheid en depressie’. Dit doen we in samenspraak met lokale partners en het rijk (o.a. via het rijksprogramma ‘Eén tegen eenzaamheid’).
In het voorjaar van 2019 zal een tussenevaluatie van het lokaal gezondheidsbeleid ter informatie worden aangeboden aan de raad.
Preventieve jeugdgezondheidszorg
Werken aan vitaliteit moet al beginnen bij (jonge) kinderen. Wij zijn ervan overtuigd dat preventief beleid het meest effectief is door prioriteit te geven aan de jeugd en hun fysieke en sociale omgeving. Wij leggen daarom in de komende periode een sterkere, meer doelgerichte verbinding tussen (preventief) jeugdbeleid en (jeugd)gezondheidszorg, ook in het onderwijs. Dit doen we onder andere door het voortzetten van een structurele en integrale aanpak, met Jongeren op Gezond Gewicht (jogg.venlo.nl) en het ondersteunen van scholen via De Gezonde School aanpak (www.gezondeschool.nl).
Naast de inzet op algemene voorzieningen die zijn gericht op preventie, werken we voor jeugd ook aan het thema preventieve jeugdgezondheidszorg. Hiervoor zetten we in op de verbinding met ketenpartners waarbij we gezamenlijk de uitdagingen op het gebied van gezondheid van jeugdigen aangaan. Bijvoorbeeld de ketenaanpak obesitas waarbij we in samenwerking met de GGD en VieCuri een aanpak ontwikkelen waarbij we inzetten op een integrale benadering van jeugdigen om een duurzame verandering in leefstijl te bewerkstelligen.
In regionaal verband hebben we Integrale Vroeghulp georganiseerd waarbij gezondheidsproblemen vroeg worden gesignaleerd en er snel ondersteuning kan worden geboden.